De tragische Love Story in Gradara:

Weer wendde ik mij tot beiden en ik zeide:

Franciska, de aanblik van uw martelingen

doet mij van smart en mededogen schreien.

Maar zeg mij toch: ten tijde der zoete zuchten

waaraan en hoe deed u de Liefde kennen

uw weeflende beegerten en verlangens ?

En zij tot mij: daar is geen groter lijden

dan aan het uur der vreugd terug te denken

in ‘t uur der smart; dit weet ook hij, uw meester.

dankzij enkele verzen in de Canto V van Dantes Divina Commedia werd het liefdespaar Paolo en Francesca beroemd in heel Italië. Zij was een Da Polenta en beloofd aan Giovanni Malatesta , een eerlijke man, maar gebocheld en verre van moeders mooiste. Zijn jongere broer Paolo daarentegen had zo aan Mister Universe mogen meedoen. Men maakte Francesca wijs dat ze met Paolo zou trouwen, zodat ze zou toestemmen maar tijdens de huwelijksnacht merkte ze het bedrog op. Paolo en zij zouden elkaar toch blijven ontmoeten en van het één kwam het ander; Terwijl Francesca en Paolo samen de romantische verhalen lazen van Lancelot , de ridder van de Ronde Tafel die verliefd werd op Guinevere, de vrouw van koning Arthur, konden ze elkaar niet meer inhouden en gaven elkaar een kus, beroemd als Il Bacio . Op dat moment werden ze betrapt door haar echtgenoot, wat fataal afliep, hij zou hen beiden dan ook doden. Vandaar hun eeuwig dolen in Dantes Inferno.

De legende wil dat dit in het kasteel van Gradara gebeurde tussen 1283 en 1285 toen in het bezit van de Malatesta familie. In de 18de eeuw vond men er zelfs een skelet van een jonge vrouw beladen met juwelen en luxe kleding. Hadden ze Francesca gevonden ? Men weet nog altijd niet of het werkelijk in Gradara gebeurde, want de rijke Malatesta’s bezaten meerdere burchten.

Het kasteel van Gradara verwisselde meermaals van eigenaar , de beruchte Lucrezia Borgia zou er ook even gewoond hebben, om uiteindelijk in 1920 , in volledig verwaarloosde toestand te worden opgekocht door een Milanese ondernemer Umberto Zanvettori, die het liet opknappen. Bij het overlijden van zijn vrouw in 1983, ging het naar de Italiaanse staat die er dan een museum van maakte.

Met zo’n Love Story verhaal kan het niet anders of Sint Valentijn wordt jaarlijks op een speciale manier herdacht hier in Gradara : Gradare D’Amare.

Dit imposante burchtstadje , bevindt zich in het noorden van le Marche, op de grens met de regio Emilia Romagna. Bovenop een heuvel verwelkomt het gasten al van verre, vijanden worden dan ook snel gespot.

Via de Porta Nuova betreedt men de borgo, die helemaal in het teken van Valentijn versierd is, met  hartjes, bloemen,  de kleur rood overheerst hier duidelijk. Dit jaar valt Valentijn midden in de week, dus is het niet te druk. Ik neem niet de hoofdstraat die direct naar de 2de poort  leidt, maar slingert door de zijsteegjes naar boven. Zo ontdek ik een leuke Bottega del Buon Cibo waarvan de eigenares alleen duurzaam gemaakte producten uit de buurt verkoopt. Bij elke lekkernij weet zij het bijpassende productieverhaal. Iets verder krijg ik bij een restaurant met de toepasselijke naam il Bacio, van de vriendelijke kokkin zelfs een chocolaatje aangeboden. Iedereen is goed gezind, de heilige Valentijn doet vandaag zijn best ! Maar de weergoden zijn ook goed gehumeurd, getuige de stralende zon aan de blauwe lucht !

Bovenaan wandel ik door de Porta Natale , bereik zo de 2de beschermingsmuur om het oorspronkelijke kasteel binnen te gaan, waar zich waarschijnlijk de Love Story tussen Paolo en Francesca zich ooit afspeelde. Een labyrint van gangen en vertrekken, volgt elkaar op, de kamers vaak nog helemaal gemeubileerd (weliswaar niet meer met de oorspronkelijke meubels) , de wanden beschilderd met trompe oeil gordijnen, om tenslotte in de kamer van Francesca of Il Bacio aan te komen. Tijdens het 3de weekend van juli wordt dit middeleeuws liefdesverhaal nagespeeld. Er hangen ook enkele kostbare kunstwerken, o.a. de Madonna op de Troon omgeven door de beschermheiligen van Gradara geschilderd door Giovanni Santi in 1484, de vader van de nog beroemdere Rafaello, en in de huiskapel een prachtig keramiek altaarstuk van Andrea della Robbia uit 1480.

Vanuit de burcht geniet men natuurlijk een prachtig uitzicht over heel de omgeving. De hongerige maag hoeft in Gradara niet lang te lijden, keuze genoeg aan trattoria’s, pizzeria’s en restaurantjes. Ter ere van Valentijnsdag stap ik dan maar il Bacio binnen waar ik een gratis dessert krijg met de beroemde Baci di Dama en een hartvormig kersengebakje.

Onderweg naar de Porta Nuova , even de kerk San Giovanni Battista binnengestapt vanwege het houten kruisbeeld (XV-XVI de eeuw ) dat zich ooit in de huiskapel van het kasteel bevond. Het gelaat van Jezus verandert van gezichtsuitdrukking naargelang de plek waar men staat, zeer bijzonder.

Tevreden keer ik terug naar de parking, er bestaan wel slechtere manieren om Valentijn te vieren.