In België waar ik vroeger woonde, zegende men de dieren op 3 november op Sint- Hubertusdag. Hier gebeurt dat op 17 januari, de dag van de heilige Sint Antonius Abt, niet te verwarren met de heilige Antonius van Padua.
Sint- Antonius werd geboren in Egypte in een rijke familie in 251 n. Chr. Zijn ouders stierven toen hij 20 jaar oud was, waarop hij al zijn bezittingen wegschonk en zich terugtrok in de woestijn, waar vele andere christenen zich bij hem voegden. Zo ontstond één van de eerste gemeenschappen van monniken en werd hij bekend als vader van het kloosterleven. Hij stierf uiteindelijk op 105-jarige leeftijd.
Hij wordt meestal afgebeeld met een varken, zodat hij al gauw o.a. patroonheilige van de slagers, maar ook van het vee en de huisdieren werd. Tijdens zijn leven had Antonius niets met varkens te maken gehad. De link zou pas tijdens de middeleeuwen gebeuren, toen zijn volgelingen de enige waren die hun varkens vrij in de dorpen mochten laten rondlopen, daar zij de bevolking medische verzorging gaven. Op 17 januari slachtten ze dan altijd een varken die ze dan onder de armen verdeelden. In le Marche is het nog steeds traditie om het huisvarken rond deze periode te slachten, en dan het vlees helemaal te verwerken. Maar dat is voor een andere post.
Een andere traditie is het laten inzegenen van zijn huisdieren rond 17 januari. Vroeger kwam mijnheer pastoor vaak het vee in de stallen zegenen. Bovendien hing er in elke stal wel een afbeelding van deze heilige.
Vorig jaar wilde ik zo’n inzegening meemaken, maar zonder onze Zorro poes, die zou teveel gestrest zijn geweest. In Cupramontana gebeurt dat jaarlijks bij de Convento della Romita waar nog een monnikenorde van de frati neri (zwart geklede broeders) of Franciscanen gevestigd zijn (overigens toepasselijk want Sint Franciscus is zoals bekend de beschermheilige van de dieren) Langzaamaan kwamen er allerlei baasjes aan met hun huisdieren, waarbij er niet alleen honden en poezen aanwezig waren !
Maar ook hanen, vogels en zelfs een waterschildpad.
De abt zegende de dieren één voor één, waarbij die niet allemaal even enthousiast waren om de waterspetters over zich heen te krijgen.
Vervolgens zegende de abt broodjes die de gelovigen dan mee naar huis mochten nemen. Deze traditie vindt haar oorsprong in de volgende legende: kort na de dood van Antonius liet een vrouw haar baby onbeheerd achter naast water . even later kwam ze terug en vond haar baby verdronken terug. Wanhopig verklaarde ze dat ze de armen evenveel brood zou geven als het kind woog als de heilige Antonius hem weer tot leven zou brengen en zo gebeurde het wonder.
Er zou nog een staartje volgen aan deze dag. Deze witte poes ontsnapte na de zegening op de één of andere manier uit de reismand en liep weg.
De baasjes helemaal overstuur zouden 3 dagen lang terugkomen en hun poes zoeken. Niet gemakkelijk want de kerk ligt in een bos…maar was het de zegening of niet ? Op de derde dag kwam ze tevoorschijn en konden de eigenaars hun poes dolgelukkig terug naar huis brengen !
0 reacties