Van 1 mei tot/met 4 mei vieren de Anconitanen altijd hun beschermheilige San Ciriaco met een grote jaarmarkt. Dit jaar natuurlijk niet, maar hopelijk flaneert men volgend jaar weer langs de honderden kraampjes op de mooie boulevard della Vittoria.
Wie was deze heilige Ciriaco ? Hij leefde in de 4de eeuw n. Chr en was rabbijn in Jeruzalem. Door zijn ontmoeting met Elena die op zoek was naar het Heilige Kruis, bekeerde de rabbijn Giuda zich tot het christendom en nam de naam Ciriaco aan, Grieks voor hij die gewijd is aan aan de Heer. Al gauw werd hij bisschop van Jeruzalem maar stierf er een verschrikkelijke marteldood op 1 mei 363. Zijn feestdag is echter 4 mei, de dag na de katholieke dag waarop men de Verheerlijking van het Heilige Kruis viert. Maar hoe kwam deze heilige naar Ancona ?
Volgens de officiële versie beval de Romeinse keizerin Galla Placida in de 5de eeuw n.Chr het overbrengen van het stoffelijk overschot van Cyriacus naar de Santo Stefano Dom in Ancona. Tijdens zijn leven vertrok hij nl. op pelgrimstocht naar Rome, waarbij hij in Ancona tot bisschop benoemd werd en er enige tijd zou verblijven. In de 11de eeuw kreeg de San Lorenzo kerk in Ancona de titel van Dom en verhuisde Sint Ciriaco naar deze dom.
De legende vertelt natuurlijk een spannender verhaal, dat het stoffelijk overschot in zijn doodskist voor de kust van Ancona aan het drijven was. Zeelieden zouden die dan op het strand hebben getrokken met touwen gemaakt van biezen.
De heilige kan nog altijd aanbeden worden in de crypte van de Dom van Ancona. Een prachtige kerk, op de heuvel Guasco fier uitkijkend over de haven en op geruime afstand al goed zichtbaar.
Ancona, gesticht door de Grieken (Ancon betekent elleboog in het Grieks en verwijst naar de vorm van de baai) die er in de 4de eeuw v.Chr een tempel gewijd aan Aphrodite (Venus) bouwden op deze heuvel. In de vloer van de huidige Dom ziet men er nog overblijfselen van.
In de 6de eeuw na Chr kwam er op de fundamenten van de tempel een paleo christelijke San Lorenzo basiliek. Vanaf de 14de eeuw kreeg het gebouw de titel van Dom San Ciriaco. De Dom werd herhaaldelijk verbouwd en vergroot, kreeg de vorm van een Grieks kruis en de beroemde architect Vanvitelli liet o.a zuilen plaatsen bij de 2 imposante leeuwen buiten aan de ingang.
Het gebouw onderging drie keer ernstige vernielingen, tijdens de het prille begin van WO1, waarbij de fresco’s van Piero La Francesca voorgoed verloren gingen, tijdens bombardementen van WO II, waarbij alle woningen op de heuvel verwoest werden en nooit meer opgebouwd. Uiteindelijk zorgde de aardbeving van 1972 voor nieuwe schade. Bij deze laatste zou de kerk pas terug in 1977 heropend worden.
Om de Dom te bezoeken moet je dus een heuvel op, dat kan te voet of met je auto die je overigens daar gratis parkeren kan. Let wel, het is een kleine parking! Van hierboven geniet je van een fenomenaal uitzicht op de haven van Ancona en de kust.
Samen met de 2 leeuwen uit rood marmer van Verona, verwelkomt een mooi portaal de bezoekers. Als bouwmateriaal gebruikte men witte steen van de Conero en Grieks marmer.
Binnenin overvalt je de soberheid van de kerk, weinig glitter en goud; een combinatie van Romaanse en Byzantijnse stijl. Het houten Venetiaans gewelfplafond dateert uit de 17de eeuw, de koepel een staaltje van bouwkunst blijkt één van de oudste te zijn van Italië, uit de 13 de eeuw.
Rechts in het midden merk je een soort balustrade op met afbeeldingen van koning David, San Ciriaco enz… een meesterwerk uit 1189 gemaakt door een zekere meester Leonardo.
Links in het midden valt een verlicht schilderij op in een kapel. Het is de Madonna kapel ontworpen door architect Vanvitelli voor het schilderij Koningin van alle Heiligen. Het kunstwerk schonk een Venetiaanse koopman aan de kerk als ex-voto om Maria te danken voor zijn redding tijdens een schipbreuk. Het zou in 1796 een wonder verricht hebben: Tijdens de Napoleontische tijden zou Maria aan de biddende gelovigen haar ogen geopend hebben en geglimlacht, dit enkele dagen lang. Het werd als een positief teken aanzien en inderdaad Napoleon zou de schatten van de Dom en de kerk zelf met rust laten, eenmaal dat hij oog in oog met het schilderij kwam.
Hierna kan men in de crypte van de heilige Cyriacus afdalen, beneden ziet men de resten van de eerste kerk en de overdadige versieringen in goud vallen meteen op. In 1972 bij de restauratiewerken na de aardbeving, besloot men het lichaam wetenschappelijk te onderzoeken om te zien of het inderdaad wel om Ciriaco ging. De resultaten logen er niet om, alle sporen van de verschillende martelingen werden duidelijk aangetroffen en de datering kwam overeen. Overigens liggen hier ook de urnen van de heilige Marcellino en Liberius.
Terug buiten valt ook de mooie klokkentoren op, daterend uit de 14de eeuw, met een standbeeld van paus Johannes Paulus II, werk van de beeldhouwer Albano Poli om het bezoek te herinneren die de toenmalige paus in 2004 aflegde in Ancona.
Geniet nog van het mooie uitzicht en daarna kan je afdalen naar het centrum van Ancona.
0 reacties