In maart stelde men gedurende één dag het terra cruda of lemen huisje open aan het publiek. Men kon zich aanmelden voor de verscheidene rondleidingen. Ooit schreven we al een artikel over een hele wijk van lemen huisjes bij Macerata de Villa Ficana.
Doch dit was bijwijze naast mijn deur. Hoe dikwijls reed ik niet voorbij dat lemen huisje ? Ik had het nog in zeer slechte toestand gekend, om dan langzaamaan de restauratiewerken te zien.
De gids verwelkomde ons en legde uit, dat de gemeente Monteroberto het gebouw kocht in 1998 van de familie Fava, aan wie het huis toebehoorde. De eerste verbouwingswerken aan de buitenmuren hadden plaats van 2002-2004. In 2012-2013 herstelde men de oostkant van het huisje om na de aardbeving van 2016 ook het binnenste gedeelte aan te pakken. Uiteindelijk herstelde men het bezetsel van de binnenmuren en verbond men via een houten trap de eerste verdieping met de begane grond.
Waarschijnlijk betraden de vroegere bewoners hun woongedeelte via een buitentrap.
Zulke lemen huisjes waren voorbestemd aan de allerarmsten, vaak aan loonarbeiders, of zeer arme grondbezitters of diegenen die verjaagd waren van hun pachtboerderijen. Men schaamde zich er dan ook vaak voor om in zo’n huis te wonen. In 1934 stonden er officieel 1401 lemen huisjes in heel de Marche geregistreerd, hoogstwaarschijnlijk kwamen er veel meer voor, doch de meeste zijn verdwenen; zodra het mogelijk was, vernielde men deze getuigen van de complete armoede. Of eenmaal verlaten door de bewoners overleefden dergelijke gebouwen het niet lang, zonder een voortdurend onderhoud.
We kwamen te weten dat deze terra cruda huis in de 19de eeuw ht daglicht zag, dat het alleen had gestaan en nooit deel uitmaakte van een wijk. Voordat men zo’n huisje oprichtte bestudeerde men zorgvuldig de grond, want het leem moest goed zijn en uit de onmiddellijke omgeving komen, voor transport was er geen geld. Veelal kwamen veel mensen helpen, men mengde leem met stro, deed het in houten blokvormen en zo ontstonden als het ware lemen bouwstenen die men in de zon liet drogen.
Een fundament bouwde men met bakstenen, waarbij op de begane grond zich de stallen en /of kelders bevonden. Ooit stond de grond lager, maar met de tijd verhoogde de bodem zodat de huidige ingang klein leek.
Binnen was er geen stroom, we zagen ook resten van het stuckwerk dat gedeeltelijk verdwenen was, maar ooit blauw gekleurd tegen de insecten.
Zelf woonde ik ook in een oude pachtboerderij, weliswaar uit bakstenen en natuurstenen opgebouwd, doch het oorspronkelijke stuckwerk was precies hetzeldde, idem wat de vloerstenen en het dakwerk betrof. Ooit kenden de lemen huisjes ook stro op hun daken, waarop de dakpannen lagen. Hier was dit niet meer het geval.
De eerste verdieping bereikten we via de trap, we kwamen aan waar de open haard stond en een gootsteen. Doch die gootsteen had op verschillende plekken in het huis gestaan, daar ze nog meerdere afvoergaten ontdekten.
Een klein huisje, waarin jaren lang families hun leven beleefden. Als de muren konden vertellen…
We namen nog wat foto’s aan de buitenkant en namen afschied van de gids.
Een interessante rondleiding ! In de toekomst willen ze vaker rondleidingen geven, maar wanneer was nog niet bekend. Doch wie van Monteroberto op Cupramontana rijdt, ziet aan de rechterkant het huis staan met opschrift Casa di Terra en kan via de ramen altijd binnen kijken. Klik Hier voor de coordinaten ervan. Overigens staat er in de buurt nog een lemen huisje, maar dat is nog bewoond !
0 reacties