Op 27 januari herdenkt de wereld de Holocaust, deze dag noemen ze in Italie il Giorno della Memoria. (de dag van het geheugen of beter bekend als the Holocaust Memorial Day). Men organiseert dan voorlezingen, voordrachten en filmvertoningen.
De Duitse kunstenaar Demnig bedacht een mooie manier om deze verschrikking uit het verleden niet te vergeten: de Struikelstenen of Stolpersteine. Hij plaatste op 16december 1992, precies 50 jaar nadat Heinrich Himmler het bevel gaf voor de deportatie van 1000 Roma en Sinti, een steen met een messing plaatje voor het stadhuis van Keulen met de eerste regels van dit bevel.
3 jaar later legde hij de eerste Stolpersteine in Keulen, weliswaar nog altijd zonder toestemming van de autoriteiten. Hierop vermeldde hij telkens de naam, achternaam met geboortedatum en sterfdatum van de gedeporteerde ex-bewoner van het huis waar hij de steen plaatste. In 2000 gaf de Duitse staat de toestemming om ze te plaatsen.
Er bestaan nu ook Stolperdrempels die hele groepen slachtoffers herdenken. De teller stond in 2019 al op 75.000 struikelstenen over heel Europa.
De stenen zijn uit beton gemaakt. Op de kop van 10 x 10 cm zit een messing plaatje, waarin de naam, geboortedatum, deportatiedatum, plaats en datum van het overlijden zijn gestanst.
Ook in le Marche vindt men Pietre d’inciampo, zolas men ze hier noemt.
Tijdens ons bezoek aan Ostra Vetere struikelden we bijna over zo’n Pietra d’inciampo, want de messing viel duidelijk op tussen de gewone kasseien of stenen van de voetpaden. Hier ontdekten we er één, doch er zijn plaatsen in Europa waar men er meerdere tegelijkertjd vindt in één straat. Zo beseft men hoeveel mensen er in sommige straten gedeporteerd werden en nooit meer terugkeerden.
Deze bovenstaande struikelsteen werd persoonlijk gemaakt en geplaatst door de Duitse kuntenaar Gunther Demnig op 20 januari 2017. Een grote eer, daar hij zelf al lang niet meer alle stenen maakt en /of plaatst. Het slachtoffer Gaddo Morpurgo stierf niet in een concentratiekamp zoals vele lotgenoten maar werd gefussilleerd dichtbij het militaire vliegveld van Forlì samen met nog andere gevangenen. Door de vondst van het dagboek van zijn vader en een daarnaa gewijde studie, belsoot men tot deze Struikelsteen.
Via deze lijst vindt men alle Struikelstenen in le Marche terug; in Ancona, Jesi, Osimo en Ostra Vetere.
Aangezien ik toch in de buurt was, zocht ik de steen in Jesi. Die bleek moeilijker te vinden dan gedacht, want bij de vermelding ontbrak een huisnummer, dit doordat het woonhuis zelf er niet meer stond. Mocht je er zelf op zoek naar gaan: op het voetpad, net tegenover de murales besteed aan de nationale voetbaltrainer Mancini, die zou hier in deze wijk opgegroeid zijn.
De steenlegging gebeurde hier op 27 januari 2020, waarbij we hier dan lezen dat hij stierf in het concentratiekamp Auschwitz.
Voor onze Duitstalige medeblogster Elke is dit onderwerp persoonlijk erg belangrijk; haar broer, haar moeder en zijzelf doneerden namelijk 2020 ook vier struikelblokken in Aken/Duitsland ter nagedachtenis aan de familie Weinhausen, wiens dochter Ruth een speelkameraadje van haar moeder was.Als kind had ze nooit begrepen, waarom haar vriendinnetje van de ene dag op de andere verdwenen was. Bij het onderzoeken van het lot van deze familie leerden ze veel over de jodenvervolging in hun geboorteplaats, waarvan de moord de allerlaatste en meest wrede daad was. De struikelstenen vergroten de zichtbaarheid en de gedachten aan de mensen die vernietigd en uitgeroeid werden onder het nationaal-socialisme
Laten we hopen dat dergelijke stenen kunnen bijdragen aan het voorkomen van dergelijke humanitaire misdaden.
0 reacties